बाजूला सारून परंपरागत रूढी, उभारलीस तु यशाची गुढी ✒नितीनराजे अनुसे

कु स्नेहल नानासाहेब धायगुडे, मु.पो.बोरी ता.खंडाळा जि.सातारा
युपीएससी स्पर्धा परिक्षेत भारतातून १०८ क्रमांक 

           एके काळी राजा समाज असलेली जमात आज  गुलामगिरीचे जगणे जगत आहे याची कधी कधी स्वत:लाच लाज वाटते. कारण ख्रिस्त पूर्व काळापासून धनगरपुत्र आद्यसम्राट चंद्रगुप्त मौर्य, चक्रवर्ती सम्राट राजा अशोक यांनी जी राजसत्ता गाजवली त्यांच्या प्रशासकीय कामकाजाचे दाखले आजही जगभरात दिले जातात. कित्येक राष्ट्रीय तथा आंतरराष्ट्रीय विद्यापीठांमध्ये मौर्य राजवंशाच्या राजकीय तथा प्रशासकीय कार्यावरती डॉक्टरेट (पीएचडी) केली जातेय. आज भारतात यूपीएससी, एमपीएससी तसेच अन्य नागरी स्पर्धा परिक्षांच्या अभ्यासक्रमात सुरवातीलाच धनगरपुत्र आद्यसम्राट चंद्रगुप्त मौर्य, राजा सम्राट अशोक यांचा जीवनक्रम, राजकारण, प्रशासन यावरती भर दिला जातो यावरून तरी धनगर समाज एकेकाळी अव्वल क्रमांकावरची राजा समाज असणारी जमात होती हे सर्वमान्य आहे.

त्यापुढील काळात सातवाहन, चोळ, हक्कबुक्क राय, होळकर, गायकवाड अशी राजघराणी उदयास आली परंतु जातीयवादी इतिहासकारांनी षड्यंत्र रचून त्यांचा इतिहासच लपवून ठेवला. परंतु कोंबडा झाकून ठेवला म्हणून सुर्य काही उगवायचा राहत नाही त्याप्रमाणे धनगरांचा गौरवशाली इतिहास लपवून ठेवला तरी खरा इतिहास समोर आल्याशिवाय राहत नसतो हे त्रिकालाबाधित सत्य आहे 

       असो भारत देशाला स्वातंत्र्य मिळून आज ७२ वर्षे होत आली तरी धनगर समाजाला राजकीय प्रशासकीय पदापर्यंत पोहचू द्यायचे नाही या देशाच्या निर्णय प्रक्रियेपासून दूरच ठेवायचे असा चंग बांधून बसलेली जातीय व्यवस्था ही राष्ट्राला लागलेली खरंतर सर्वात मोठी किड आहे. आज भारतीय प्रशासकीय सेवा हे भारत देशातील सर्वोच्च पातळीवरील महत्त्वाचे आणि जबाबदारीचे पद आहे. खरंतर ती चौकट तोडायला देशातील लाखोंच्या संख्येने विद्यार्थी-विद्यार्थीनी दिवसरात्र एक करत असतात. परंतु तुझ्यारखे क्वचितच विद्यार्थी ही स्टील फ्रेम तोडून भारतीय प्रशासकीय सेवेत दाखल होतात हे माझ्यारख्याने दोन-चार शब्दात लिहून सांगता येत नाही. 

        खरंतर इतर समाजबांधवांप्रमाणेच कु.स्नेहल नानासाहेब धायगुडे तु सुद्धा ती स्टील फ्रेम तोडायला किती कष्ट घेतले हे तुला आणि तुझ्या कुटूंबातील सदस्यांना माहीत कारण ही स्टील फ्रेम तोडणे म्हणजे अनन्यसाधारण व्यक्तीचे काम नव्हे. त्यामुळे गेल्या ७० वर्षात धनगरांची अवस्था एवढी बिकट झाल्याचे पाहून क्रांतीसुर्य स्व.बी.के.कोकरे साहेबांनी यशवंत सेनेच्या माध्यमातून क्रांतीची मशाल युवकांच्या हातात दिली तीच पेटती आणि धगधगती मशाल घेऊन समाजाला उजेडाकडे घेउन जायचा प्रयत्न करतोय, अंधकार आणि अंधश्रद्धेत गुरफटलेल्या समाजात दिव्यरूपी  ज्ञानाचा उज्वल भविष्याचा उजेड गेल्या ५-६ वर्षांपासून  पसरवतोय आणि क्रांतीसुर्य स्व.बी.के.कोकरे साहेबांचे विचार पेरतोय. आणि खरोखरच आजकाल समाजातील तरूण-तरुणींचे प्रशासकीय सेवेत (सनदी सेवेत) वाढत चाललेले प्राबल्य पाहून प्रत्यक्ष अथवा अप्रत्यक्षपणे माझ्या लेखणीचे सार्थक झाले असेच मी समजतो.

      पिढ्यानपिढ्या अन् पारंपरिक व्यवसायाचा चालत आलेला रहाट, अन्याय अत्याचाराचे खाचखळगे आज कुठे तरी बाजूला सारून तुझ्या सारख्या भगिनी तसेच धनगर समाजातील तरुण बांधव बुद्धिचातुर्याच्या जोरावर भारतीय प्रशासकीय सेवेत दाखल होतात त्यामुळे खरोखरच गर्वाने माझा ऊर भरून येतो. तु जे यश संपादन केलेस त्याबद्दल अखंड महाराष्ट्र राज्यातून असंख्य समाजबांधव कौतुक करत आहेत, शुभेच्छा देत आहेत परंतु तुझ्यापासून कितीजण प्रेरणा घेऊन प्रशासकीय सेवेत दाखल होतात याची चाचपणी मी करत असलो तरी एक सामाजिक बांधिलकी या नात्याने या माझ्या भोळ्याभाबड्या समाजातील अन्य तरुण-तरूणींना तु तुझ्या कार्याने प्रेरित करणे आवश्यक आहे. त्यांना प्रेरणा देणे मार्गदर्शन करणे याची एक जबाबदारी आता तुझ्या खांद्यावर आहे. अठराव्या शतकात जगातील एक उत्तम प्रशासक म्हणून ज्या राष्ट्रमातेचा, रणरागिणीचा गौरव जगाने केला त्या राष्ट्रमाता अहिल्याई होळकर यांचा आदर्श डोळ्यासमोर ठेवून अहिल्याईंची प्रशासन व्यवस्था फक्त इतिहासात न राहता त्याचा आजच्या घडीला अवलंब करावा याच माझ्या सदिच्छा आणि पुनश्च एकदा परंपरागत रूढी बाजूला सारून यशाची खरी गुढी उभारलीस आणि अगदी वयाच्या २१ व्या वर्षी भारतातून युपीएससी स्पर्धा परिक्षेत १०८ व्या क्रमांकाने यशस्वी झालेस त्याबद्दल स्नेहल तुझे आणि तुझ्या घरातील सर्वांचे त्रिवार अभिनंदन.

जय मल्हार। जय अहिल्या। जय यशवंतराजे।

          ✒नितीनराजे अनुसे

अनुसेवाडी ता.आटपाडी जि.सांगली

         +91 853 000 4123

https://nitinrajeanuse123.blogspot.com